Σε έναν κόσμο γεμάτο διατροφικές συμβουλές και προτροπές από πολλά άτομα, που συνήθως δεν είναι επαγγελματίες διατροφολόγοι, μοιάζει δύσκολο να βρεις την κατάλληλη διατροφή που να εξυπηρετεί τις ανάγκες σου. Ξεκινώντας, όση έρευνα και να έχεις κάνει, το πιο σημαντικό βήμα είναι να συμβουλευτείς επαγγελματία διατροφολόγο πριν ακολουθήσεις οποιαδήποτε μορφή διατροφής. Αυτό λοιπόν, δεν είναι ακόμη ένα άρθρο Τι πρέπει να τρως μέσα στη μέρα σου για να πετύχεις ή Τι τρώνε οι πετυχημένοι χορευτές που βασίζεται στις προσωποποιημένες ανάγκες ενός ατόμου και παρουσιάζει συγκεκριμένες τροφές. Αντιθέτως, είναι ένας προτεινόμενος οδηγός με την ελπίδα να σε βοηθήσει να βρεις την κατάλληλη διατροφική προσέγγιση για τις δικές σου ανάγκες.
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή για όλα τα άτομα, χορευτικά και μη, αποτελεί πηγή ενέργειας, σωματικής και ψυχικής υγείας και συμβάλλει στην πρόληψη τραυματισμών. Η σωστή διατροφή για τα άτομα του χορού και του αθλητισμού έχει έναν επιπλέον στόχο. Την βέλτιστη ενεργειακή και τεχνική απόδοση. Επομένως, η διατροφή τους, πέρα από το ΤΙ και ΠΟΣΟ πρέπει να τρώνε, ορίζει και το ΠΟΤΕ. Για παράδειγμα, πότε είναι πιο ωφέλιμο ένα γεύμα υψηλό σε υδατάνθρακα και πότε σε πρωτεΐνη; Πριν ή μετά την προπόνηση; Και η απάντηση εξαρτάται από τι θέλεις να επιτύχεις κατά την διάρκεια του μαθήματος, της πρόβας ή της παράστασης και τι μετά.
Διατροφικό Μοτίβο και Διατροφική Διαταραχή στον Χορό
Το Νο 1 στάδιο πριν ξεκινήσεις την αναζήτηση της κατάλληλης διατροφής είναι να ελέγξεις την σχέση σου με το φαγητό και το διατροφικό σου μοτίβο. Εάν έχεις στρεβλή εικόνα για το σώμα σου, τις ανάγκες του και τον διαχωρισμό υγιούς και μη οργανισμού τότε αυτή θα σε καθοδηγεί και στην επιλογή διατροφικού πλάνου. Το πιθανότερο αποτέλεσμα αυτού είναι να επιλέξεις ένα πλάνο που δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές σου ανάγκες. Οι διατροφικές διαταραχές είναι συχνό φαινόμενο στον χορευτικό κύκλο. Εάν παλεύεις με κάποια διατροφική διαταραχή μπορείς να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ή και σε οργανισμούς όπως το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών και το Κέντρο Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών.
Παλαιότερα η ελλιπής γνώση και ενημέρωση στο θέμα της διατροφής καθώς και η αυστηρότητα των δασκάλων για το μοτίβο του πολύ αδύνατου σώματος, συνηγορούσε στην ανάπτυξη των διατροφικών διαταραχών. Σήμερα, υπάρχει και η γνώση και η ενημέρωση, αλλά συχνά η σωστή τεκμηριωμένη πληροφορία χάνεται μέσα στην πληθώρα λάθος περιεχομένου στα social media. Αρκετοί δάσκαλοι χορού πλέον, κυρίως νεότεροι, φροντίζουν να μορφώνονται και να συμβουλεύονται επαγγελματίες στο θέμα της υγείας όσον αφορά τις διατροφικές συνήθειες. Δυστυχώς όμως, το φαινόμενο το αυστηρού δασκάλου που επιμένει στο αδύνατο κορμί με κάθε κόστος δεν έχει εκλείψει. Υπάρχουν εξαιρετικοί δάσκαλοι, με μεγάλη αγάπη για τους μαθητές τους και τον χορό. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό χωρίς την απαραίτητη μόρφωση στην κατάλληλη διατροφή, διότι όσο καλή και να είναι η πρόθεση πίσω από τα σχόλια, τις συμβουλές και τις προτροπές τους, ασκούν μεγάλη επιρροή στους χορευτές. Ιδιαιτέρως στα παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό, ως φιγούρες επιρροής, να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην προσέγγιση ενός παιδιού όσον αφορά το σώμα του και την εντύπωσή του για αυτό. Ο ρόλος του δασκάλου, πέρα από το να διδάσκει την τεχνική του χορού, είναι και να διδάσκει αγάπη και σεβασμό για την ομάδα και τον εαυτό. Επομένως, δεν είναι απαραίτητο να επεκτείνεται σε συμβουλές σε τομείς που δεν έχει επαγγελματική γνώση. Αντίθετα, μπορεί να οργανώσει μια ενημέρωση για τους μαθητές, προσκαλώντας τον κατάλληλο επαγγελματία ή προτείνοντάς τους να επισκεφτούν έναν σε περίπτωση που ερωτηθεί.
Τροφική Ευελιξία
Το ‘Όλα ή Τίποτα’ είναι η λογική πίσω από την έλλειψη ευελιξίας στις τροφές. Ο απόλυτος διαχωρισμός των τροφών σε ‘καλές’ και ‘κακές’ περιορίζει τις επιλογές σου, ειδικά σε γεμάτες μέρες που ο χρόνος σου είναι περιορισμένος. Αν αποκλείεις εντελώς ολόκληρες διατροφικές ομάδες τότε βάζεις σε κίνδυνο την υγεία σου. Ακόμη, επηρεάζει αρνητικά και την ψυχολογία σου καθώς μπορεί να αποκτήσεις εμμονή γύρω από το φαγητό και το τι μπορείς να φας και τι όχι.
Με την τροφική ευελιξία, παραμένεις ανοιχτ@ σε όλες τις τροφές και αυτό σε ωφελεί με πολλούς τρόπους. Είναι σημαντικό να μπορείς να απολαύσεις μια έξοδο για φαγητό με την παρέα σου χωρίς να σε καταβάλλει το άγχος για το τι θα φας, ή ακόμη χειρότερα η στενοχώρια που δεν πήγες μαζί τους γιατί δεν υπήρχε κάτι στο εστιατόριο που θα μπορούσες να φας. Στις πιο χαοτικές περιόδους, που το πρόγραμμά σου είναι γεμάτο μαθήματα, πρόβες και παραστάσεις χορού, και δεν προλαβαίνεις να προετοιμάσεις γεύματα στο σπίτι, αναγκαστικά χρειάζεται να προσαρμοστείς στις επιλογές των καταστημάτων φαγητού. Αλλιώς η εναλλακτική είναι να μην φας τίποτα, και θεωρώ πως οι κίνδυνοι αυτής δεν χρειάζονται περαιτέρω εξήγηση! Για να μπορέσεις να ‘εξασκήσεις’ την τροφική ευελιξία χρειάζεται να παρατηρήσεις και να προσπαθήσεις να ξεπεράσεις (με βοήθεια ειδικού αν χρειαστεί) διατροφικά μοτίβα που περιέχουν εμμονή σε συγκεκριμένα υλικά, αποφυγή ολόκληρων τροφικών ομάδων, εμμονική μέτρηση θερμίδων και τύψεις μετά την κατανάλωση τροφών έξω από την ‘κατάλληλη διατροφή’ που ακολουθείς. Προσπάθησε να κρίνεις τις τροφές με βάση το πως σε κάνουν να νιώθεις ενεργειακά, ψυχολογικά, νοητικά και σωματικά και όχι με βάση τον αυθαίρετο διαχωρισμό τους σε ‘καλές’ και ‘κακές’, από ανθρώπους μη επιστημονικά εξειδικευμένους στο αντικείμενο της διατροφής. Έαν αποκτήσεις σωστό διατροφικό μοτίβο και τροφική ευελιξία τότε θα αντιλαμβάνεσαι το αίσθημα της πείνας και του χορτάσματος, δύο στοιχεία που δεν λειτουργούν σωστά όταν ακολουθείς λάθος διατροφικές συνήθειες.
Τι να Προσέξεις
Προσοχή στα βίντεο και στα άρθρα των social media που αναφέρονται σε ‘επανάσταση στη διατροφή’ και ισχυρίζονται ότι ‘όσα ήξερες μέχρι τώρα για την διατροφή είναι λάθος’. Η βάση της διατροφικής επιστήμης έχει παραμείνει η ίδια και προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ατόμου ώστε να ακολουθεί την κατάλληλη διατροφή για τις ανάγκες του. Οποιαδήποτε αναφορά σε ‘επανάσταση’ προέρχεται από άτομα μη επιστημονικά εξειδικευμένα.
Τσέκαρε πάντα τα διαπιστευτήρια του ατόμου από το οποίο παίρνεις τις συμβουλές. Έχει; Είναι πάνω στην επιστήμη της διατροφολογίας; Αν όχι, τότε με ποια ιδιότητα προσφέρει συμβουλές σε αυτό το θέμα; Ακόμη και στις περιπτώσεις που αθλητές και χορευτές, απλώς μοιράζονται τη διατροφή της ημέρας τους χωρίς να σε προτρέπουν να την ακολουθήσεις, δώσε ιδιαίτερη προσοχή. Μπορεί το σώμα του συγκεκριμένου ατόμου να είναι ακριβώς όπως θα ήθελες να είναι το δικό σου. Αυτόματα μπορεί να σκεφτείς ότι άμα ακολουθήσω την δική του διατροφή θα αποκτήσω και εγώ το ίδιο σώμα. Αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Δεν γνωρίζεις τον οργανισμό αυτού του ατόμου, τα πιθανά προβλήματα υγείας ή τους περιορισμούς που μπορεί να έχει, καθώς και τους στόχους και τις ανάγκες του. Είναι πιθανό να κατέληξε στην κατάλληλη διατροφή με τη βοήθεια ειδικού βασισμένου σε αυτούς τους παράγοντες. Επομένως, οι ανάγκες σου δεν θα καλυφθούν από το διατροφικό πλάνο αυτού του ατόμου.
Απόφυγε να συμβουλεύεσαι έρευνες για συγκεκριμένα προϊόντα και τροφές, από την εταιρεία που τα παράγει. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι γραμμένες με τέτοιον τρόπο που να παρουσιάζονται ως ωφέλιμα.
Μην ακολουθείς ‘δίαιτες’ που υπόσχονται γρήγορα αποτελέσματα, ιδιαιτέρως όταν αποκλείουν μια ολόκληρη τροφική ομάδα, όπως η paleo και η keto. Ο αριθμός στην ζυγαριά μπορεί να κατεβαίνει αλλά κινδυνεύεις μακροπρόθεσμα από απώλεια μυϊκής μάζας και τραυματισμούς λόγω υποσιτισμού. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους χορευτές που εξασκούνται σε αθλητικό επίπεδο και τα τροφικά ‘καύσιμα’ είναι εξαιρετικά σημαντικά.
Όποια και αν είναι η κατάλληλη διατροφή για ‘σένα, όποιες επιλογές και αν κάνεις προσπάθησε να έχεις ως οδηγό την υγεία σου. Καμία επιτυχία δεν αξίζει να κερδίσεις αν χάσεις αυτήν. Συγκεκριμένα στον χορό, χωρίς υγεία δεν έρχεται και η επιτυχία. Και μην ξεχνάς! Το φαγητό πολλές φορές εξυπηρετεί την απόλαυσή σου και μόνο! Και αυτό δεν είναι κακό! Και σίγουρα το να απολαύσεις ένα γεύμα εκτός του προγράμματός σου δεν θα καταστρέψει την συνεπή προσπάθεια.
ΠΗΓΕΣ
Fine R. (2023). Why Cultivating Food Flexibility is Crucial for Your Health. Στο dancemagazine.com
Foster H.C. (2020). 4 Warning Signs of Bad Diet Advice. Στο dancemagazine.com